Kategorie okularów przeciwsłonecznych

Kategoria okularów przeciwsłonecznych określa stopień przepuszczalności światła widzialnego. Wyróżnia się pięć kategorii okularów przeciwsłonecznych, z numeracją od zera. Każdy kolejny poziom zmniejsza ilość przepuszczanych promieni słonecznych.

• Kategoria 0 - oznacza praktycznie przezroczyste szkła o przepuszczalności 80-100%. Blokują więc one maksymalnie 20% promieniowania słonecznego. Takie okulary przeciwsłoneczne nie muszą być wyposażone w filtr UV, ponieważ ich ingerencja w rozszerzenie źrenicy jest bardzo mała i nie naraża soczewki i siatkówki oka na uszkodzenia spowodowane nadmiarem światła nadfioletowego.
  
• Kategoria 1 - najszersza kategoria obejmująca okulary przeciwsłoneczne o przepuszczalności w zakresie 43-80% światła. Średnio więc blokują połowę promieni słonecznych. Od tej kategorii wzwyż okulary powinny być wyposażone w dodatkowy filtr UV.
  
• Kategoria 2 - przepuszcza między 18 a 43% światła.
  
• Kategoria 3 - od tej kategorii widoczność w pomieszczeniach i pojazdach jest już znacznie ograniczona. Okulary przeciwsłoneczne kategorii trzeciej przepuszczają między 8 a 18% promieni słonecznych. Nie poleca się ich do jazdy samochodem, ponieważ w zacienionych miejscach mogą powodować problemy z dostrzeganiem mniej widocznych przeszkód.
  
• Kategoria 4 - najbardziej ciemne szkła o najmniejszej przepuszczalności rzędu 3-8%. Takie szkła przeciwsłoneczne nadają się na najbardziej słoneczne dni. Właściwie nie jest się w stanie dojrzeć zza nich oczu posiadacza.

Rodzaje promieniowania ultrafioletowego

Wyróżnia się trzy główne rodzaje promieniowania ultrafioletowego oddziałującego na żywe organizmy:

• Promieniowanie UVC - jest najbardziej niebezpiecznym z wymienionych. Obejmuje fale z zakresu długości 100-280 nm, czyli te niosące najwięcej energii. Na całe szczęście ziemska atmosfera całkowicie pochłania produkowane przez słońce promieniowanie UVC. Z tego powodu okulary przeciwsłoneczne nie muszą być wyposażone w blokujący je filtr. Człowiek może mieć jednak z nim do czynienia w warunkach sztucznych, na przykład podczas obserwacji łuków elektrycznych. Wnika ona w strukturę komórek niszcząc je od środko powodując mutacje.
  
• Promieniowanie UVB - pośrednie promieniowanie, częściowo przepuszczalne przez ziemską atmosferę, jednak w dużej części tłumione przez warstwę ozonową. Obejmuje zakres fal o długości 280-315 nm. Podobnie jak promieniowanie UVC może mieć negatywny wpływ na komórki człowieka i również może być powodem mutacji. Jest jednak niezbędne dla zdrowia człowieka, ponieważ bierze udział w przekształcaniu prowitaminy D w witaminę D w skórze człowieka. Stanowi około 3% promieniowania nadfioletowego docierającego z kosmosu do powierzchni ziemi.
  
• Promieniowanie UVA - najmniej energetyczne promieniowanie z wymienionych tutaj. Znajduje się zaraz za granicą światła widzialnego i obejmuje promieniowanie o długości fal w zakresie 315-380 nm. Nie jest w stanie uszkodzić naszego DNA, więc nie powoduje mutacji. Jednak długa ekspozycja na ten rodzaj promieniowania przyspiesza starzenie się skóry i degradację włókien kolagenowych. Również, co najbardziej istotne w przypadku filtrów UV w okularach, może powodować zmętnienie soczewki, czyli zaćmę. Promieniowanie UVA stanowi 97% promieniowania ultrafioletowego docierającego do powierzchni ziemi, dlatego to właśnie filtr UVA jest najważniejszym parametrem okularów przeciwsłonecznych.

Co oznacza wartość filtra ultrafioletowego w okularach?

Okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV posiadają wartość opisaną liczbowo (np. UV400) lub literowo (np. UV-A + UV-B).

Wartość liczbowa oznacza graniczną długość fali blokowanego światła. Wspomniany przykład UV400 oznacza, że okulary będę blokowały promieniowanie o długości fali 400 nm lub mniej. Innymi słowy filtr UV400 blokuje cały zakres promieniowania ultrafioletowego razem z częścią koloru fioletowego (kolor fioletowy w zakresie widzialnym obejmuje długości fal 380 - 430 nm, jednak ucięcie zakresu 380-400 w przypadku filtru UV400 nie wpływa znacząco na komfort widzenia).

Oznaczenia literowe UV-X oznaczają, które z typów promieniowania UV wymienionych w poprzednim akapicie, są blokowane przez okulary. Najważniejsze jest by okulary zawierały filtr UV-A.  

Polaryzujące okulary przeciwsłoneczne

Jedną z najbardziej skutecznych metod zatrzymywania nadmiaru światła jest polaryzacja. Okulary ze szkłami polaryzującymi nie przepuszczają światła rozproszonego, dzięki czemu do naszego oka trafia mniej przypadkowego światła. Nie tylko sprawia, że jesteśmy mniej podatni na efekt olśnienia, ale również pozwala nam się lepiej skupić na przedmiotach, na które bezpośrednio patrzymy. Szkła polaryzujące przepuszczają jedynie promienie światła padające prostopadle na jego powierzchnię. Całe światło przechodzące przez polaryzator pochodzi więc z jednego kierunku, co niweluje takie zjawiska jak lśnienie przedmiotów czy blask odbijany od powierzchni wody lub śniegu.